Zobacz innych prawników. Art. 80. o rach. - Ustawa o rachunkowości - 1. Do jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4, nie stosuje się przepisów rozdziałów 5, 6 i 7 ustawy. 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia,
Większość składników majątkowych, które wykorzystuje się w prowadzonej przez siebie działalności, są środkami trwałymi i będą zaliczane do ewidencji środków trwałych, ale niektóre z nich, które nie spełniają określonych wymogów prawnych, mogą być zaliczone do wyposażenia – ewidencji wyposażenia. Konieczność księgowania całego majątku przedsiębiorstwa prowadzi do konieczności poprawnego i właściwego jego kategoryzowania i rozdzielania. Podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej często mają problem z określeniem tego, w jaki sposób należy prawidłowo zaksięgować dokonane zakupy. Istotnym jest także rozróżnienie zakupu - czy jest on kwalifikowany jako środek trwały, czy może jako wyposażenie? W świetle zapisów zawartych w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Środki trwałe są to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, spełniające następujące warunki: przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności (okres, w którym według przewidywań jednostka będzie osiągała korzyści ekonomiczne w wyniku używania tego składnika) jest dłuższy niż rok, są kompletne oraz zdatne do użytku, tj. są wyposażone we wszystkie elementy niezbędne do funkcjonowania zgodnie z przeznaczeniem, a także na tyle sprawne technicznie oraz dopuszczone do używania pod względem prawnym, że mogą być wykorzystywane w prowadzonej działalności, przeznaczone zostały na potrzeby jednostki, tj. będą służyć realizacji celów określonych w dokumentacji jednostki (umowie, statucie, wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub innej ewidencji wymaganej przepisami prawa). Powinny także spełniać definicję aktywów określoną w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości – „aktywa to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych”. Do środków trwałych zalicza się: nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, ulepszenia w obcych środkach trwałych, inwentarz żywy. Zakup a środek trwały Aby zakup został uznany za środek trwały, musi spełniać pewne wymogi. Środek trwały musi być własnością lub też współwłasnością podatnika i musi zostać nabyty, lub wytworzony we własnym zakresie. Ponadto składnik ten musi być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania. Co ważne, składnik, który uznaje się za środek trwały, musi mieć określony przewidywany okres użytkowania dłuższy niż 1 rok (a wartość początkowa musi przekraczać ww. 10 000 zł netto). Musi być także wykorzystywany przez podatnika wyłącznie na cele firmowe, czyli na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, albo oddanym do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu. Środki trwałe podlegające amortyzacji W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie określił wprost definicji środka trwałego. Wskazał jedynie (w art. 22a) składniki majątku, które przy spełnieniu określonych warunków można uznać za środki trwałe podlegające amortyzacji. Jak wynika z art. 22a. pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu, inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1. Odpisy amortyzacyjne Wprowadzone do ewidencji środków trwałych składniki majątku spowodują, iż będzie można zaliczyć wydatki dotyczące kupna środków trwałych do kosztów uzyskania przychodu. Dokonuje się tego za pomocą odpisów amortyzacyjnych. Koszty będą rozłożone w czasie, nie będą więc odliczone jednorazowo. Uwaga! Wszelkie operacje dotyczące środka trwałego muszą być zapisane w ewidencji środków trwałych, jeżeli dany składnik majątku został zaliczony do ewidencji ŚT. Środek trwały można rozliczać w kosztach w rozłożonym czasie poprzez miesięczne odpisy amortyzacyjne. Wartością graniczną jest kwota 10 000 zł netto (w przypadku czynnych podatników VAT). Jeżeli wartość początkowa środka trwałego nie przekracza 10 000 zł netto, to podatnik może nie wprowadzać go do ewidencji środków trwałych (co oznacza, że nie musi dokonywać odpisów amortyzacyjnych), a poniesiony wydatek na ten środek można bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów za ten miesiąc, w którym środek został oddany do użytkowania. Zobacz: Klasyfikacja Środków Trwałych ze stawkami amortyzacji i powiązaniem z KŚT 2010 Składniki majątku, które nie przekraczają wartości 10 000 zł netto, ale spełniają kryteria ustawy o PIT, podatnik może wprowadzić do ewidencji środków trwałych i dokonywać planowych odpisów amortyzacyjnych w ustalonym okresie amortyzacji, lub wprowadzić do ewidencji środków trwałych jako składnik o niskiej jednostkowej wartości z możliwością dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania do używania, lub w miesiącu następnym, bądź nie zaliczać składnika majątku o niskiej wartości do ewidencji środków trwałych, a wydatek na jego zakup zaksięgować bezpośrednio w koszty, w miesiącu oddania do użytkowania. Podsumowując powyższe rozważania, obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych wystąpi przy spełnieniu następujących warunków: wartość składnika majątku przekracza 10 000 zł, składnik majątku jest własnością lub współwłasnością dokonującego amortyzacji, składnik majątku jest nabyty lub wytworzony we własnym zakresie, składnik majątku jest kompletny i zdatny do użytku, ale w takim znaczeniu, w jakim będzie spełniał określoną funkcję w prowadzonej przez podatnika działalności. Środki trwałe niepodlegające amortyzacji Należy jeszcze podkreślić istotę zakupu i zakwalifikowania środka trwałego do amortyzacji. Pewne środki trwałe (określone w ustawie) mogą nie podlegać amortyzacji, pomimo spełnienia wymaganych warunków dotyczących, np. wartości początkowej tego środka - przekraczającej limit 10 000 zł. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje się zapis, który wyłącza pewne środki trwałe z amortyzacji. Między innymi dotyczy to: gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów, budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokali mieszkalnych, służących do prowadzenia działalności gospodarczej lub wydzierżawione albo wynajmowane na podstawie umowy - dotyczy to tylko takiej sytuacji, gdy jako podatnik nie zdecydujesz się na ich amortyzowanie, dzieł sztuki i eksponatów muzealnych, wartości firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż przez jej nabycie w drodze kupna, składników majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane. W tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano prowadzenia tej działalności. Przykład 1 – zakup środka trwałego i jego ewidencja Przedsiębiorstwo zakupiło sprzęt wykorzystywany do produkcji wyrobów. Będzie on użytkowany przez okres dłuższy niż 1 rok, a wartość jego wynosi 12 000 zł netto. Podatnik jest zobligowany do ujęcia zakupionego sprzętu w ewidencji środków trwałych. Przykład 2 - środki trwałe w ewidencji księgowej Zaksięgowanie środka trwałego na podstawie faktury będzie wyglądało następująco: Po stronie WN: Konto 010 – Środki trwałe Konto 221-2 - Rozliczenie VAT naliczonego Po stronie MA: Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami Przyjęcie darowizny w postaci środka trwałego: Po stronie WN: Konto 0-10 Środki trwałe Po stronie MA: Konto 845 – Rozliczenia międzyokresowe Przyjęto zakupiony środek trwały do użytkowania: Po stronie WN: Konto 010 – Środki trwałe Po stronie MA: Konto 080 – Środki trwałe w budowie Wyposażenie Kwestia wyposażenia, została uregulowana szczegółowo w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie prowadzenia ksiąg przychodów i rozchodów z dnia 26 sierpnia 2003 r. W myśl za przywołanym rozporządzeniem, jako wyposażenie uznaje się składniki majątku, które służą wykonywaniu działalności gospodarczej, ale nie zostały zaliczone do środków trwałych, ze względu na nie spełnienie wymaganych kryteriów. Ponadto, w ewidencji wyposażenia rejestrować należy te składniki, których wartość wynosi więcej niż 1 500 zł netto, ale nie przekracza 3 500 zł netto. Do ewidencji wyposażenia wchodzić mogą również składniki, których użytkowanie nie potrwa dłużej niż rok. Dla przykładu nabyty sprzęt o wartości powyższej 10 000 zł netto, który można zaliczyć do środków trwałych, ale z którego będzie się korzystać mniej niż 1 rok można zaliczyć do wyposażenia. Oznacza to, że nie będzie on wprowadzany do ewidencji środków trwałych, a do ewidencji wyposażenia oraz można go ująć bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów. Przykład 3 - zakup wyposażenia i jego ewidencja Przedsiębiorstwo zakupiło komputer na potrzeby pracowników firmy, o wartości 2 000 zł netto. Komputer będzie użytkowany w firmie, krócej niż rok (np. 6 miesięcy). W związku z powyższym podatnik jest zobowiązany do ujęcia tego składnika w ewidencji wyposażenia. Wydatek zaliczony zostaje do kosztów uzyskania przychodów. Autor: Magda Okroj i Żaneta Dulczykowska,po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu: "4a. W przypadku zmiany w składzie podatników podatku dochodowego od osób prawnych lub podatników podatku dochodowego od osób fizycznych posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku spółki jawnej, aktualizację informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 1a Niewypełnienie lub nieprawidłowe wypełnienie obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości pociągają za sobą konsekwencje. Dlatego warto zwrócić uwagę na kwestię odpowiedzialności za rachunkowość. Reguluje ją art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Wynika z niego, że za obowiązki w zakresie rachunkowości odpowiada kierownik jednostki (np. zarząd). Nie zwalnia z odpowiedzialności przekazanie obowiązków np. głównemu księgowemu. Jeżeli obowiązki w tym zakresie zostały powierzone innej osobie za jej zgodą, wówczas kierownik jednostki odpowiada z tytułu nadzoru. Przy tym kierownik jednostki nie może scedować na inną osobę odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę powinno być potwierdzone w formie pisemnej. Ustawa o rachunkowości zastrzega również, że jeżeli kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu. Zmiany w VAT od 1 października 2013 - wyjaśnienia MFKiedy należy rozliczyć duplikat fakturyW tym kontekście należy pamiętać, że ustawa o rachunkowości przewiduje grzywnę lub karę pozbawienia wolności do lat 2, albo obie kary łącznie, względem tego, kto dopuszcza do: · nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, · niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych. Natomiast grzywna albo kara ograniczenia wolności grozi za:· niepoddanie sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, · nieudzielenie lub udzielenie niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo niedopuszczenie go do pełnienia obowiązków, · nieskładanie sprawozdania finansowego do ogłoszenia, · nieskładanie sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym, · nieudostępnienie sprawozdania finansowego i innych dokumentów. Kto jest kierownikiem jednostki? Kierownik jednostki to: · członek zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy - członkowie tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę, · wspólnicy prowadzących sprawy spółki - w przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej, · wspólnicy prowadzący sprawy spółki albo zarząd -w przypadku spółki partnerskiej, · komplementariusze prowadzący sprawy spółki - w odniesieniu do spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej, · właściciel w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, · likwidator, syndyk lub zarządca ustanowiony w postępowaniu upadłościowym. Warto też zwrócić uwagę na art. 4a ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. Ponadto kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie tych obowiązków. Jeżeli odpowiedzialne osoby nie wywiążą się z tych obowiązków, można stosować wobec nich odpowiedzialność zarówno karną, jak i odszkodowawczą. W tym drugim przypadku spółka może więc dochodzić od osób odpowiedzialnych naprawienia szkody. Musi jednak wykazać, że powstała szkoda ma charakter majątkowy i jest wynikiem działania lub zaniechania działania. Odszkodowanie obejmować może zarówno tzw. rzeczywistą szkodę, jak i utracone korzyści. W kontekście odpowiedzialności za sprawozdanie warto pamiętać o przepisach ustawy z 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym. Określone w tej ustawie podmioty, tzw. jednostki zainteresowania publicznego, którymi są spółki giełdowe i banki, muszą posiadać komitet audytu. Jego członkowie to osoby powołane przez radę nadzorczą spośród jej członków. W przypadku gdy rada nadzorcza składa się z nie więcej niż pięciu członków, zadania komitetu audytu mogą zostać powierzone radzie nadzorczej. Do zadań komitetu audytu należy monitorowanie: · procesu sprawozdawczości finansowej, · skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego oraz zarządzania ryzykiem, · wykonywania czynności rewizji finansowej, · niezależności biegłego rewidenta i podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych. Wśród członków rad nadzorczych w związku z koniecznością utworzenia tego organu pojawiło się mylne przeświadczenie, że funkcjonowanie komitetu zwalnia ich z odpowiedzialności za sprawozdanie finansowe. Takiego zwolnienia z odpowiedzialności nie przewiduje jednak ani ustawa o rachunkowości, ani ustawa o biegłych rewidentach. Należy natomiast pamiętać, że opisywany wcześniej art. 4a ust. 2 ustawy o rachunkowości pozwala na pociągnięcie do odpowiedzialności odszkodowawczej przez spółkę każdej z osób zasiadających w radzie nadzorczej w pełniej wysokości, bez względu na to, czy zasiada ona w komitecie audytu czy też nie. Artykuł jest częścią e-Poradnika Jak rozliczyć księgi rachunkowe za rok obrotowy dostępnego w naszym SKLEPIE Zobacz inne nasze e-booki Ustawa o rachunkowości,o rachunkowości,Rozdział 5. o których mowa w art. 3 objaśnienie pojęć ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności Jeżeli określona jednostka spełnia warunki uznania jej za jednostkę mikro, może między innymi zastosować przewidziane w ustawie o rachunkowości uproszczenia w sporządzaniu rocznego sprawozdania finansowego. Jednostki zaliczane do „mikro”: 1. Spółki handlowe osobowe (w tym spółki jawne osób prawnych, spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne) i kapitałowe (w tym również w organizacji), spółki cywilne (których wspólnikami są osoby prawne), inne osoby prawne, a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych. Z wyłączeniem jednostek wymienionych w art. 3 ust. 1e ustawy o rachunkowości, w tym jednostek sektora finansów publicznych, jednostek działających na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, krajowych instytucji płatniczych, instytucji pieniądza elektronicznego. Warunki: Jednostki, które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 10 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Podstawa prawna: art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości. 2. Związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Warunki: Jednostki, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Podstawa prawna: art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy o rachunkowości. 3. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz przedsiębiorstwa w spadku. Warunki: Przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż euro i nie więcej niż euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą. Podstawa prawna: art. 3 ust. 1a pkt 2a ustawy o rachunkowości. 4. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz przedsiębiorstwa w spadku. Warunki: Jednostki, które stosują zasady rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości, które dobrowolnie wybrały prowadzenie ewidencji w formie ksiąg rachunkowych. Podstawa prawna: art. 3 ust. 1a pkt 4 ustawy o rachunkowości. 5. Przedsiębiorstwo w spadku, w którym na dzień poprzedzający dzień otwarcia spadku prowadzone były księgi rachunkowe. Warunki: Na dzień poprzedzający dzień otwarcia spadku jednostka była jednostką mikro. Podstawa prawna: art. 3 ust. 1a pkt 5 ustawy o rachunkowości. 6. Jednostkami mikro w rozumieniu ustawy o rachunkowości są również jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 tej ustawy, które za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe z zastosowaniem uproszczeń dla jednostki mikro oraz w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych w art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy wielkości. Podstawa prawna: art. 3 ust. 1b ustawy o rachunkowości.
Artykuł 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości stanowi jedynie, że w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować Krajowe
stwa w dwóch etapach, jako nowelizacje ustawy o rachunkowości: Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz Ustawa z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz innych ustaw. Dyrektywa jest to specyficzny akt prawny, który pozwala na pewną swobodę w zakresie wprowa- 1) przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 76a ust. 3, lub przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w tym zakresie z innego państwa członkowskiego w rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej MPUa.